Ηλεκτρονικό «πόθεν έσχες» μέσω συνολικής καταγραφής περιουσίας

Αλλάζει άρδην από το 2012 ο τρόπος υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος. Πλέον δεν θα προσδιορίζεται με βάση τα όσα δηλώνουμε κάθε χρόνο στο έντυπο Ε1, αλλά καθολικά στο σύνολο της περιουσίας των φορολογουμένων, καθώς και με βάση διάφορα κριτήρια, όπως για παράδειγμα η κατανάλωση, τα ακίνητα, οι μετοχές και οι καταθέσεις.

Η κυβέρνηση αποφάσισε ότι το διαθέσιμο δηλωμένο εισόδημα κάθε νοικοκυριού θα προσδιορίζεται επί τη βάσει όχι μόνον της δήλωσης, αλλά και διαφόρων διασταυρώσεων και αλγοριθμικών κριτηρίων και θα τεκμηριώνεται πλήρως, τόσο ως προς το μέρος της κατανάλωσης όσο και ως προς το μέρος της αποταμίευσης.

Το νέο σύστημα προσδιορισμού των εισοδημάτων παρουσίασε την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος στους επικεφαλής της τρόικας, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν από τις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου, δεδομένου ότι το σχέδιο αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δραστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Ωστόσο, όταν του ζήτησαν λεπτομέρειες, ο κ. Βενιζέλος δεσμεύθηκε ότι θα τις παρουσιάσει σήμερα στη νέα συνάντηση που θα έχουν μαζί με το προσχέδιο του φορολογικού νομοσχεδίου, το οποίο πιθανόν να δημοσιοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα ή Τρίτη.

Το προσχέδιο του νέου Εθνικού Φορολογικού Συστήματος θα περιλαμβάνει:

1. Καθολικό ηλεκτρονικό «πόθεν έσχες». Από το 2012 και εφ' εξής οι φορολογούμενοι θα καταγράφουν αναλυτικά όλες τις δαπάνες που πραγματοποιούν, ακόμα και των ΔΕΚΟ, του ενοικίου, της αγοράς αυτοκινήτων, σκαφών κ. λπ. Ταυτόχρονα, θα αναφέρουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν εντός κι εκτός Ελλάδας. Εκτός από τις καταθέσεις τους θα πρέπει να αναφέρουν εάν έχουν ακίνητα στο εξωτερικό ή μετοχές ή άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Θα αναφέρουν εάν φορολογήθηκαν γι' αυτά στο εξωτερικό και θα πρέπει να προσκομίζουν τα αντίστοιχα δικαιολογητικά. Ολες αυτές οι δαπάνες, καθώς και το σύνολο των αποταμιεύσεων, οι μετοχές και γενικότερα όλα τα περιουσιακά στοιχεία, θα δηλωθούν σε ένα νέο έντυπο που θα αποτελέσει ουσιαστικά το νέο ηλεκτρονικό «πόθεν έσχες». Με αυτόν τον τρόπο οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα δημιουργήσουν μία βάση δεδομένων για το εισόδημα και τα περιουσιακά στοιχεία κάθε φορολογούμενου και με τα στοιχεία αυτά θα ελέγχονται τα φυσικά πρόσωπα. Επίσης, το υπουργείο Οικονομικών θα αναγνωρίζει ένα εύλογο ποσό για το οποίο δεν είναι δυνατή η συλλογή παραστατικών.

Σύμφωνα με τις προωθούμενες αλλαγές, το σύνολο του εισοδήματος που καταναλώνεται θα πρέπει να τεκμηριώνεται με παραστατικά που θα καταχωρίζονται ηλεκτρονικά με ευθύνη του εκδότη ή του αποδέκτη τους. Αυτό δεν θα αφορά μόνον τις κατηγορίες δαπανών που λαμβάνονται τώρα υπ' όψιν για τις αποδείξεις, αλλά το σύνολο των οικογενειακών δαπανών (ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, ενοίκιο, δίδακτρα, κινητή τηλεφωνία, οικιακές υπηρεσίες, νομικές και ιατρικές υπηρεσίες, ταξίδια κ. λπ.). Το εισόδημα που τυχόν αποταμιεύεται πρέπει επίσης να δηλώνεται (καταθέσεις, τίτλοι, ακίνητα, μετοχές κ. λπ.).

2. Νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Στο φορολογικό νομοσχέδιο θα περιληφθεί και η διάταξη για μείωση του αφορολογήτου ορίου στα 5.000 ευρώ από 12.000 ευρώ για τα εισοδήματα του 2011. Για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών και για τους νέους κάτω των 30 ετών το αφορολόγητο όριο μειώνεται από τις 12.000 ευρώ στα 9.500 ευρώ Το πρώτο κλιμάκιο φορολόγησης, δηλαδή από τις 5.000 έως τις 12.000 ευρώ πιθανόν να έχει συντελεστή 10%. Αυτό σημαίνει επιπλέον φόρο 700 ευρώ.

3. Ακίνητα. Σημαντικές αλλαγές αναμένονται και στον τρόπο φορολόγησης των ακινήτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, το φορολογικό νομοσχέδιο θα προβλέπει την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από το 2012 με στόχο να προσεγγίσουν τις πραγματικές. Ταυτόχρονα, το ενιαίο τέλος ακινήτων πιθανόν να αντικαταστήσει τον υπάρχοντα Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ).

4. Αντικειμενικά κριτήρια. Ο προσδιορισμός του εισοδήματος περίπου 1 εκατ. ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών θα γίνεται με έναν ειδικό αλγόριθμο και μέσω συνδυαστικών κριτηρίων, όπως:

- Το ύψος των αγορών.

- Τον κλάδο ή τον τομέα δραστηριότητας, λαμβάνοντας υπόψη την επικινδυνότητα και τα ποσοστά παραβατικότητας αυτού.

- Το καταβαλλόμενο ή τεκμαρτό ενοίκιο της επαγγελματικής στέγης.

- Το ύψος του τζίρου και τα δηλωθέντα κέρδη που προκύπτουν από αυτόν.

- Τον συγκριτικό τζίρο άλλων παρεμφερών δραστηριοτήτων.

- Τα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος.

5. Συναλλαγές επιχειρήσεων και ιδιωτών. Οι συναλλαγές των ιδιωτών με επιχειρήσεις στην περίπτωση που υπερβαίνουν το ποσό των 1.000 ευρώ θα εξοφλούνται μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών. Ταυτόχρονα, όλες οι συναλλαγές μεταξύ επιτηδευματιών εφ' όσον υπερβαίνουν το ποσό των 1.500 ευρώ θα εξοφλούνται μέσω τραπεζικών λογαριασμών.

Ψαλίδι σε φοροαπαλλαγές

Με στόχο την εξοικονόμηση 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να περικόψει δραστικά τις φοροαπαλλαγές. Ηδη, με τη μείωση του αφορολογήτου ορίου στα 5.000 ευρώ δημιουργείται όφελος 450 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ για τα εισοδήματα του 2012 αναμένεται να θεσμοθετηθούν αυστηρότερα εισοδηματικά κριτήρια. Ειδικότερα με τη μείωση του αφορολογήτου ορίου η έκπτωση φόρου από τα ενοίκια κύριας κατοικίας ή παιδιών που σπουδάζουν θα υπολογίζεται σε ποσοστό 20% του ποσού του μισθώματος που καταβάλλεται ετησίως. H συνολική μείωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 100 ευρώ. Για τα φροντιστήρια η έκπτωση φόρου ανέρχεται στο 20% της δαπάνης για παράδοση κατ' οίκον ιδιαίτερων μαθημάτων ή για φροντιστήρια οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας ή ξένων γλωσσών, το οποίο καταβάλλει ετησίως ο φορολογούμενος για κάθε τέκνο που τον βαρύνει ή για τον ίδιο.

Το ποσό της μείωσης δεν μπορεί να υπερβεί και σε αυτήν περίπτωση τα 100 ευρώ. Το 2012 σχεδιάζονται επιπλέον περικοπές. Ενα από τα σενάρια που εξετάζει η ηγεσία του υπουργείου προβλέπει τη χορήγηση των εκπτώσεων φόρου με εισοδηματικά κριτήρια που θα ξεκινούν από τα εισοδήματα ύψους 30.000- 40.000 ευρώ και θα καταργούνται για όσους έχουν εισοδήματα άνω των 70.000 ευρώ.

kathimerini.gr