Ενστάσεις για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων. Στις αρχές του 2012 η τελική απόφαση για τη συνταγματικότητα της ρύθμισης

Ευθείες βολές δέχθηκε ο ν. 3843/10 για τους ημιυπαίθριους χώρους στη διάρκεια «πρότυπης δίκης» (πιλοτικής) που θα κρίνει τη συνταγματικότητα ή μη της τακτοποίησης της επίμαχης παράβασης. Κατά την «πρότυπη δίκη» (πιλοτική) από την οποία θα δοθεί κατευθυντήρια γραμμή σε όλα τα δικαστήρια, διευκρινίστηκε ενώπιον της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας από δικαστικής πλευράς, ότι ο ν. 3843/10 «παγώνει» προσωρινά και οριστικά την κατεδάφιση, ότι το κλείσιμο ημιυπαίθριων μέσα στο νόμιμο κτιριακό όγκο μπορεί να αποτελεί «μικροπαράβαση», καθώς και ότι η 7-2-09 είναι η ημερομηνία ορόσημο για τη διευθέτηση του «καυτού» συνταγματικού προβλήματος.

Ένσταση 

Στη δικαστική διαμάχη οι πολέμιοι του νόμου ζήτησαν να κριθεί αντισυνταγματική η τακτοποίηση έναντι χρηματικού ανταλλάγματος, επικαλούμενοι τη νομολογία του ΣτΕ που επιβάλλει κατεδάφιση όλων των αυθαιρέτων κατασκευών «νέας γενιάς» (που ανεγέρθηκαν μετά τις 31-1-83 - την εφαρμογή του «νόμου Τρίτση» 1337/83 περί αυθαίρετων) και δεν επιτρέπει εξαιρέσεις από την κατεδάφιση, παρά μόνο για παλαιότερα κτίσματα. Αντίθετα, νομικοί εκπρόσωποι του Δημοσίου και ιδιοκτήτες ακινήτων στη Χαλκιδική (όπου ξεκίνησε η πρώτη αντιδικία) υποστήριξαν ότι ο ν. 3483/10 δεν παραβιάζει το άρθρο 24 του Συντάγματος, αφού η τακτοποίηση έναντι αντιτίμου αποσκοπεί να αποκαταστήσει το διαταραγμένο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, μέσα από «πράσινη χρήση» των αυθαίρετων υπερβάσεων.

Η δικαστική εισήγηση της Συμβούλου Επικρατείας Αικ. Σακελλαροπούλου κατέδειξε σημεία-κλειδιά για την τελική κρίση της ολομέλειας ΣτΕ που αναμένεται στις αρχές του νέου έτους. Η ανώτατη δικαστής ξεκαθάρισε ότι η επίμαχη επιβολή προστίμου διατήρησης για αποκατάσταση της περιβαλλοντικής βλάβης, παρέχει παράλληλα κίνητρο αναστολής (και όχι οριστικής εξαίρεσης) από την κατεδάφιση, σε βάθος 40 ετών. Η διαπίστωση αυτή ίσως αποδειχθεί κομβική και σωσίβιο για τη συνταγματικότητα του νόμου.

Εισήγηση 

Η δικαστική εισήγηση υπογραμμίζει ότι ο νομοθέτης θέλησε στο πρότυπο του ν. 1337/83 να θέσει μία ημερομηνία-ορόσημο, μετά την οποία (7-2-09) δεν δικαιολογείται πλέον καμία παρέκκλιση από τη νομοθεσία περί ημιυπαίθριων χώρων. Αν η ολομέλεια κρίνει ότι πράγματι η 7-2-09 είναι ημερομηνία-ορόσημο (όπως κρίθηκε στα αυθαίρετα ορόσημο η 31-1-83) ίσως διασωθούν συνταγματικά οι περισσότερες τακτοποιήσεις.

Ανυπέρβλητα συνταγματικά εμπόδια ίσως αποδειχθούν οι διατάξεις που ορίζουν ότι οι κλεισμένοι ημιυπαίθριοι δεν προσμετρώνται στο συντελεστή και δεν χαρακτηρίζονται ως αυθαίρετη για 40 χρόνια. Η εισήγηση επισημαίνει ότι δεν γίνεται διάκριση μεταξύ οικοπέδων όπου ο συντελεστής έχει εξαντληθεί και εκείνων όπου υπάρχει υπόλοιπο, με συνέπεια στα τελευταία να ελλοχεύει ο κίνδυνος πρόσθετης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από τη δυνατότητα περαιτέρω δόμησης.

Συνταγματικό «αγκάθι» ίσως αποδειχθεί η διαπίστωση ότι ο ν. 3843/10 δεν θεσπίζει όριο εμβαδού λοιπών χώρων (πατάρια, σοφίτες, υπόγεια, πιλοτή, ημιυπαίθριοι πέραν του 20% του συντελεστή κ.λπ.) πέραν του οποίου αποκλείεται να υπαχθούν στο ευνοϊκό νομοθετικό καθεστώς.

imerisia.gr