Σε κυρίαρχο χαρακτηριστικό της παραπαίουσας αγοράς κατοικίας αναδεικνύονται όλο και εντονότερα τα μεταχειρισμένα ακίνητα, καθώς οι λιγοστοί ενδιαφερόμενοι αγοραστές κινούνται σχεδόν αποκλειστικά προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, αγνοώντας πλήρως τις νεόδμητες κατασκευές. Πρόκειται για μία τάση που άρχισε να παγιώνεται με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης και σήμερα αποτελεί τον κανόνα. Σύμφωνα με τους φορείς της αγοράς, οι λιγοστές αγοραπωλησίες που έχουν σημειωθεί από τις αρχές του έτους, αφορούν σε ποσοστό περίπου 80% παλαιά ακίνητα, τα οποία είναι σαφώς πιο προσιτά οικονομικά. Επιπλέον, οι μειώσεις των τιμών τους ήταν σαφώς πιο σημαντικές σε σχέση με τα νεόδμητα, γεγονός που αποτέλεσε πρόσθετο δέλεαρ για τους επίδοξους αγοραστές. Την εικόνα αυτή έχουν επιβεβαιώσει τόσο η Τράπεζα της Ελλάδος, με τις τριμηνιαίες εκθέσεις της, όσο και πληθώρα άλλων μελετών. Η πιο πρόσφατη ήταν της ICAP, η οποία συμπεραίνει ότι η μεγαλύτερη μείωση των τιμών κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους παρατηρήθηκε στα παλαιότερα ακίνητα, με ποσοστά που κυμάνθηκαν από 6% έως και 10%. Συνολικά από τα τέλη του 2008 έως και σήμερα, υπολογίζεται ότι οι τιμές πώλησης των μεταχειρισμένων κατοικιών έχουν υποχωρήσει κατά 30%-35% περίπου κατά μέσο όρο.
Αλλωστε, όπως έχει παρατηρηθεί την τελευταία διετία, οι ιδιοκτήτες-πωλητές είναι σαφώς πιο πρόθυμοι να μειώσουν τις απαιτήσεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν αγοραστή, σε σχέση με τους επαγγελματίες κατασκευαστές, οι οποίοι έχουν στήσει «μπλοκ» απέναντι σε περαιτέρω μειώσεις των τιμών τους. Οι τελευταίοι είχαν και εξακολουθούν, σε αρκετές περιπτώσεις, να διαθέτουν σημαντικές αντοχές, χάρις στα υπερκέρδη των προηγούμενων ετών, έστω κι αν περίπου 1.000 οικοδομικές επιχειρήσεις, επί συνόλου 14.000 σε πανελλαδικό επίπεδο, έχουν κατεβάσει «ρολά» από την αρχή της κρίσης και μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με την ICAP, οι τιμές των νεόδμητων κατά το πρώτο εξάμηνο μειώθηκαν με ρυθμό που κυμάνθηκε από 4% έως και 9%. Ωστόσο, όπως έχουν επισημάνει όλοι οι αναλυτές και οι φορείς της αγοράς, τα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας και της κτηματαγοράς ειδικότερα, δεν δικαιολογούν σε καμία περίπτωση τις υφιστάμενες τιμές πώλησης των νεόδμητων κατοικιών. Εν ολίγοις, οι νεόδμητες κατοικίες είναι υπερτιμημένες, σε μία περίοδο κατά την οποία θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίστροφο, ένεκα της πλεονάζουσας προσφοράς (πάνω από 150.000 απούλητες κατοικίες πανελλαδικά), της μηδαμινής ζήτησης και των γενικότερων οικονομικών συνθηκών.
Την ίδια στιγμή, οι κατασκευαστές ευελπιστούν ότι από το φθινόπωρο θα υπάρξει άνοδος των πωλήσεων, λόγω της πρόσφατης επέκτασης, έως το 2013, της κατάργησης του «πόθεν έσχες» για την αγορά ή οικοδόμηση ακινήτων για όλους (μέχρι πρότινος ίσχυε μόνο κατά την αγορά πρώτης κατοικίας), ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των περισσότερων φορέων της αγοράς. Με την κίνηση αυτή, είναι προφανές ότι το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να προσελκύσει ένα μέρος της ρευστότητας που σήμερα κατευθύνεται σε χώρες του εξωτερικού, είτε σε καταθέσεις είτε σε αγορά ακινήτων, με σημείο αναφοράς την αγορά του Λονδίνου, αλλά και άλλες αγορές, όπως της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Τουρκίας και σε μικρότερο βαθμό των υπόλοιπων βαλκανικών χωρών.
Σύμφωνα πάντως με την Ομοσπονδία Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος (ΟΜΚΟΕΕ), η κατάργηση του «πόθεν έσχες», που σημειωτέον, ισοδυναμεί με έμμεση νομιμοποίηση του «μαύρου» χρήματος, θα ενισχύσει την κτηματαγορά, αλλά και την απασχόληση στον κλάδο. Την ίδια στιγμή όμως, συντρέχουν πολλοί παράγοντες για τη διατήρηση του αλγεινού κλίματος στην αγορά, καθώς από τον Σεπτέμβριο θα γίνουν εμφανείς στα οικονομικά των νοικοκυριών οι συνέπειες των μέτρων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, ενώ εσχάτως πολλοί οικονομολόγοι προειδοποιούν για κλιμάκωση της ανεργίας και της εργασιακής ανασφάλειας.
Τα παραπάνω αναμφίβολα θα επιδράσουν αρνητικά και στην αγορά κατοικίας, διαψεύδοντας τις όποιες ελπίδες των εργολάβων. Εφόσον επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις αυτές, θεωρείται δεδομένο ότι η υφιστάμενη «ομερτά» των κατασκευαστών θα αρχίσει να υποχωρεί, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι όσοι διαθέτουν σημαντικό στοκ ακινήτων προς πώληση, θα κληθούν να καταβάλουν αισθητά υψηλότερο φόρο ακίνητης περιουσίας, εφόσον δεν κατορθώσουν σύντομα να βρουν αγοραστές.
Γι’ αυτό άλλωστε, η ΟΜΚΟΕΕ (Ομοσπονδία Κατασκευαστικών-Οικοδομικών Επιχειρήσεων Ελλάδος) ζήτησε πρόσφατα να καταργηθεί άμεσα η υποχρέωση των μελών της να πληρώνουν ΦΑΠ (Φόρος Ακίνητης Περιουσίας) για ακίνητα («εμπόρευμα» το χαρακτηρίζουν) που «ατυχώς» δεν πούλησαν. Μάλιστα, αν δεν ικανοποιηθεί το αίτημά τους, έχει ληφθεί απόφαση για προσφυγή στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια, καθώς κατά τους ίδιους «δεν υπάρχει εμπόρευμα στον κόσμο που να πληρώνει φόρο επειδή μένει στο «ράφι» απούλητο. Αυτό που θα πρέπει να δικαιολογήσουν βέβαια προς τις δικαστικές αρχές είναι το ότι δεν υπάρχει εμπόρευμα, επίσης, του οποίου η τιμή να μην υποχωρεί ανάλογα, όταν η ζήτηση είναι περιορισμένη και η προσφορά πλεονάζουσα.
Εν μέσω αυτής της κατάστασης, η κτηματαγορά οδεύει προς αρνητικό ρεκόρ αγοραπωλησιών φέτος, με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις να κάνουν λόγο για πωλήσεις της τάξεως των 50.000 ακινήτων, έναντι 74.000-75.000 της προηγούμενης διετίας και αρκετά πάνω από 100.000 το 2008 και τα προηγούμενα χρόνια. Πολλά πάντως θα κριθούν από τα μέτρα τα οποία θα λάβει το οικονομικό επιτελείο για την αγορά ακινήτων, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του φορολογικού συστήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου