Οι 10+1 άξονες προτεραιότητας του ρυθμιστικού σχεδίου Αθήνας - Αττικής 2021

1. Προβολή της Πολιτιστικής ταυτότητας: «Η Αθήνα – Μεσογειακή Πρωτεύουσα αναδεικνύει τη διαχρονικότητα του πολιτισμού»

Ενίσχυση της συμβολικής ταυτότητας της Αθήνας με : 

• Ανάδειξη της πολυστρωματικής διάστασης του πολιτισμού ως έννοιας που διαπερνά και εμπεριέχει όλες τις επιμέρους εκφράσεις και συνιστώσες της κοινωνίας, τον τρόπο προσέγγισης των παλαιότερων στρωμάτων της ιστορίας και τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία και προκλήσεις. 
• Ανάδειξη του Θαλάσσιου μετώπου, συστατικού στοιχείου της πολιτιστικής και παραγωγικής / οικονομικής φυσιογνωμίας της Αθήνας ως Μεσογειακής Πρωτεύουσας.Ο πολιτισμός ως έννοια πολυδιάστατη, με έμφαση στη διαχρονική διάσταση και τη σύγχρονη καινοτομική παραγωγή, σε συνδυασμό με το Θαλάσσιο μέτωπο και τους πολλαπλούς του ρόλους, ανάγεται σε βασική συνιστώσα για τη χωρική, οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της Αθήνας / Αττικής και την προβολή του διεθνούς ρόλου της.

2. Έμφαση στις πολιτικές Κοινωνικής συνοχής 

Βελτίωση και ισόρροπη κατανομή του συστήματος αστικών υποδομών. Η ενίσχυση των χωρικών προϋποθέσεων για την αποφυγή / άμβλυνση φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού και πόλωσης, αποτελεί βασική παράμετρο της αστικής αναζωογόνησης και, συνολικά, κύριο διακύβευμα όλων των πολιτικών. 

3. Ανασυγκρότηση του Παραγωγικού ιστού

• Ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής, προβολή των τοπικών προϊόντων και του δυναμισμού της αγοράς της Πρωτεύουσας.
• Αναδιάρθρωση / ανασυγκρότηση του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα παραγωγής, με έμφαση στη στήριξη της έρευνας, τη δημιουργία εξειδικευμένων υποδομών, τη στροφή του κατασκευαστικού τομέα σε έργα αναπλάσεων με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον και την απασχόληση νέων ηλικιών. 
• Ενίσχυση επιτελικών υπηρεσιών του τριτογενούς τομέα κατά προτεραιότητα στους προσδιορισμένους Αναπτυξιακούς Πόλους. 
• Υποστήριξη της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής και δημιουργικών μεταποιητικών δραστηριοτήτων.

4. Ενδυνάμωση και Αναδιανομή των Πόρων αστικής ανάπτυξης

Πολιτική γης και άντληση πόρων από την άνοδο των τιμών λόγω έργων και παρεμβάσεων, για τη διάχυση του οφέλους πού προκαλείται και τη συνολική βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Η αστική ανασυγκρότηση υποστηρίζεται και από τις προσόδους που δημιουργεί. 

5. Περιορισμός της Εκτός σχεδίου δόμησης

• Επανεξέταση / αυστηροποίηση των υφιστάμενων νομικών ρυθμίσεων δόμησης. 
• Προώθηση δυνατοτήτων εναλλακτικών χρήσεων στην εκτός σχεδίου γη, κυρίως στον γεωργικό τομέα. 
• Ενσωμάτωση στο κόστος της εκτός σχεδίου οικοδόμησης, της επιβάρυνσης που επιφέρει σε αστικές υποδομές και περιβάλλον, μέσω θέσπισης αντισταθμιστικών οφελών και ενίσχυση του Πράσινου Ταμείου.

6. Ολοκλήρωση «Πράσινων τόξων» και «Οικολογικών διαδρόμων»

Συγκρότηση δικτύου πράσινων τόξων στον εξωαστικό και περιαστικό χώρο και οικολογικών διαδρόμων στον αστικό χώρο, με αποκατάσταση της φυσικής συνέχειας ορεινών όγκων, περιβαλλοντικά και τοπιακά σημαντικών χώρων και αστικών γραμμικών χώρων ευνοϊκών για την ανάπτυξη της αστικής φύτευσης. Η περιβαλλοντική αναβάθμιση και ο φυσικός εμπλουτισμός ανάγονται σε βασικό άξονα της αστικής αναζωογόνησης. 

7. Αστική Αναζωογόνηση, με Ανακύκλωση γης και οικοδομής 

Ανάπτυξη ενός πολύπλευρου πλέγματος παρεμβάσεων μητροπολιτικής εμβέλειας και αναπλάσεων μικρής / τοπικής κλίμακας για την ανασυγκρότηση του υφιστάμενου αστικού ιστού και του δημόσιου χώρου, με προτεραιότητα σε περιοχές που, είτε χαρακτηρίζονται από έντονα εντοπισμένα προβλήματα, είτε έχουν στρατηγική θέση στην αστική δομή και μπορούν να λειτουργήσουν ως εστίες βελτίωσης ευρύτερων ζωνών. Η ενθάρρυνση της στροφής της οικοδομικής δραστηριότητας σε έργα αναπλάσεων με βιοκλιματικές μεθόδους, προωθεί παράλληλα την τόνωση του κατασκευαστικού αναπτυξιακού δυναμικού. Η αστική αναζωογόνηση και αναβάθμιση της καθημερινότητας στην πόλη, αποτελούν προϋπόθεση για την ενίσχυση της πολιτιστικής ταυτότητας της Αθήνας / Αττικής και του διεθνούς ρόλου της.

8. Τόνωση της Κεντρικότητας

• Ενδυνάμωση της πολυλειτουργικότητας των κέντρων όλων των βαθμίδων, με χρήσεις που αποτείνονται σε ευρύ φάσμα ομάδων διαφορετικής ηλικιακής, οικονομικής και πολιτισμικής ταυτότητας.
• Προώθηση πολιτικών για την οργάνωση των κεντρικών περιοχών σε δίκτυο, με ενίσχυση της προσβασιμότητας με Μέσα Σταθερής Τροχιάς, ώστε να ευνοηθούν συνέργειες μεταξύ των δραστηριοτήτων και να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις του ανταγωνισμού. 
• Ανάδειξη της πολυλειτουργικής και κοινωνικά πολυσυλλεκτικής φυσιογνωμίας των συζυγών μητροπολιτικών κέντρων Αθήνας και Πειραιά, ως πολιτισμικού αγαθού που χαρακτηρίζει την ιστορική πορεία τους και αποτυπώνει τις πολυδιάστατες σύγχρονες μεταλλαγές. Παρεμβάσεις αναζωογόνησης, με αναβάθμιση του δημόσιου χώρου και ενεργοποίηση / αξιοποίηση του κενού κτιριακού αποθέματος για δραστηριότητες παραγωγής, πολιτισμού και κατοικίας, με κίνητρα ιδιαίτερα προς τις νέες ηλικίες. 

9. Ενίσχυση της Βιώσιμης κινητικότητας

• Αύξηση της προσπελασιμότητας όλων των περιοχών, με έμφαση στα Μέσα Σταθερής Τροχιάς και την προσιτή σε όλους δημόσια συγκοινωνία, για την τόνωση της κεντρικότητας, την περιβαλλοντική προστασία και την αποφυγή / άμβλυνση φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού και πόλωσης. Ενίσχυση των ήπιων μέσων μετακίνησης, όπως το ποδήλατο και το περπάτημα. Συμπληρωματικότητα και οργάνωση όλων των μέσων μεταφοράς σε ενιαία βάση.
• Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της βιώσιμης κινητικότητας υποστηρίζονται και από τις προσόδους που δημιουργούν. 

10. Στροφή προς το Θαλάσσιο μέτωπο 

• Προώθηση πολιτικών που έχουν ήδη δρομολογηθεί και επεξεργασία νέων για την προστασία, άνοιγμα, αναβάθμιση και προβολή των ιδιαίτερων περιοχών και τοπίων του Θαλάσσιου μετώπου, σε συνάρτηση με τους διαφοροποιημένους ρόλους και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία τους. 
• Το Θαλάσσιο μέτωπο προσεγγίζεται συγχρόνως ως συστατικό στοιχείο της φυσιογνωμίας της Αθήνας / Αττικής – Μεσογειακής Πρωτεύουσας, αναντικατάστατος περιβαλλοντικός πόρος σε κίνδυνο λόγω κλιματικής αλλαγής, προνομιακός τόπος για πολλαπλές δραστηριότητες και διεξόδους καθημερινότητας των κατοίκων, χωρίς εντατικές χρήσεις και με τόνωση του δημόσιου χαρακτήρα του. 

11. Βελτίωση του Συστήματος χωρικού σχεδιασμού και διακυβέρνησης

Η επίτευξη των στόχων και αξόνων προτεραιότητας που διατυπώνονται στο πλαίσιο του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας / Αττικής 2021, συνδέεται άρρηκτα με : 

• Τη βελτίωση της εσωτερικής συνοχής και αποτελεσματικότητας του συστήματος χωρικού σχεδιασμού, 
• Την προώθηση δομών διακυβέρνησης που θα διασφαλίζουν οριζόντιες συνεργασίες μεταξύ φορέων περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και φορέων άσκησης επιμέρους θεματικών πολιτικών, προκειμένου για τον συντονισμό των χωρικών με τις οικονομικές, αναπτυξιακές και κοινωνικές πολιτικές.
• Την επιχειρησιακή διάσταση του σχεδιασμού μέσω προγραμματισμού διακριτών δράσεων, σύνδεσής τους με τις κατάλληλες πηγές χρηματοδότησης, προώθησης διαδικασιών και κριτηρίων που θα τις αξιολογούν ανά τακτά μεσοπρόθεσμα διαστήματα και θα δίνουν τη δυνατότητα τυχόν αναγκαίων αναπροσαρμογών των επί μέρους πολιτικών.