Το νέο ρυθμιστικό αλλάζει τον οικονομικό χάρτη της Αθήνας

Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

Το νέο ρυθμιστικό αλλάζει τον οικονομικό χάρτη της Αθήνας

Νέα χρηματοδοτικά αλλά και φορολογικά εργαλεία εισάγει στην ελληνική πραγματικότητα το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας. Αλλάζει τα δεδομένα στη χειμαζόμενη κτηματαγορά, στον κατασκευαστικό αλλά και στον τραπεζικό τομέα, που ετοιμάζονται να συμμετάσχουν σε προγράμματα ανασύστασης των πυκνοδομημένων περιοχών του μητροπολιτικού συγκροτήματος.
Θα τεθούν σε ισχύ οικονομικά και πολεοδομικά αντικίνητρα για την εκτός σχεδίου δόμηση, με στόχο την ανάσχεση της τάσης εξάπλωσης της πόλης.
Η χρηματοδότηση οικιστικών προγραμμάτων αρχιτεκτονικής, στατικής, ενεργειακής αναβάθμισης παλαιών κτιρίων και ανάπλασης του δημόσιου χώρου σε πυκνοδομημένες περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά, προβλέπεται να προκύψει από ένα μείγμα δημόσιων και ιδιωτικών πόρων. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται πόροι του «πράσινου ταμείου» του Υπουργείου Περιβάλλοντος, κοινοτικά κονδύλια από το ΕΣΠΑ και ειδικά προγράμματα αναπλάσεων (π.χ. πρόγραμμα Jessica), τραπεζικά δάνεια, και ιδιωτικές συμμετοχές. Δεν αποκλείονται ακόμη και χορηγίες ιδιωτών, κατά τα πρότυπα της ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου από το Ίδρυμα Νιάρχου.

Οι δημόσιοι πόροι για την εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων θα προέλθουν από μια νέα φορολογική πολιτική επί των ακινήτων, η οποία στο νέο ρυθμιστικό σχέδιο, που δημοσιοποίησε ο υπουργός ΠΕΚΑ Γιώργος Παπακωνσταντίνου παρουσιάζεται υπό τον δυσνόητο τίτλο «Ενδυνάμωση και αναδιανομή των πόρων αστικής ανάπτυξης».
Αφορά, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις «άσκηση πολιτικής γης και άντληση πόρων από την αύξηση των αξιών των ακινήτων, λόγω έργων και παρεμβάσεων, για διάχυση του οφέλους που προκαλείται, με στόχο τη συνολική βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Η αστική ανασυγκρότηση υποστηρίζεται και από τις προσόδους που δημιουργεί».
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Ι», το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την κτηματαγορά και τα ακίνητα, όπως προδιαγράφεται στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, προβλέπει τα εξής: Αύξηση των πόρων του «πράσινου Ταμείου», με την επιβολή νέων τελών στα ακίνητα, λόγω έργων και αναπλάσεων. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων τα οποία βρίσκονται σε περιοχές και «ζώνες επιρροής» στις οποίες αυξάνονται οι αξίες των ακινήτων λόγω της εκτέλεσης έργων, όπως πλησίον νέων αυτοκινητοδρόμων, σταθμών μετρό, συγκοινωνιακών κόμβων, μεγάλων πάρκων όπως Ελληνικό, Γουδί, πεζοδρομήσεων και αναπλάσεων, θα πληρώνουν αυξημένα τέλη.
«Πράσινο ταμείο»
Τα έσοδα του «πράσινου ταμείου», που ξεκίνησε πέρυσι με «προίκα» 200 εκατ. ευρώ, αναμένεται εντός του 2011 να ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ από τις εισπράξεις προστίμων τακτοποίησης ημιυπαίθριων και άλλων χώρων, αλλά και από μέρος των εισπράξεων από τη νέα ρύθμιση για τα αυθαίρετα, που ανακοινώνεται τις επόμενες ημέρες από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα έσοδα του «πράσινου ταμείου» αφενός μεν υπολογίζονται στα έσοδα γενικής κυβέρνησης του κρατικού προϋπολογισμού, και επηρεάζουν την εικόνα του ελλείμματος σύμφωνα με τις επιταγές της τρόικας, αφετέρου δε αποτελούν πόρους, οι οποίοι σύμφωνα με το νόμο θα πρέπει να διοχετεύονται αποκλειστικά σε έργα αναπλάσεων και προστασίας του περιβάλλοντος.
«Τράπεζες γης»
Παράλληλα το νέο Ρυθμιστικό της Αθήνας προβλέπει να ενεργοποιηθεί ο θεσμός της «τράπεζας γης» στις υπό ανάπλαση αστικές περιοχές. Το Δημόσιο θα θέτει μια περιοχή υπό καθεστώς «πολεοδομικής εξυγίανσης». Οι ιδιοκτήτες των παλαιών ακινήτων, θα καλούνται να συμφωνήσουν στην πολεοδομική ανάπλαση. Η «τράπεζα γης» θα εξασφαλίζει στους ιδιοκτήτες την αντιπαροχή ίσης αξίας ακινήτων, τα οποία μπορεί να είναι νέα διαμερίσματα στην ίδια περιοχή ή ακόμη και αυτόνομα σπίτια σε νέους οικισμούς εντός του ίδιου νομού.
Παράλληλα με τους δήμους και τους κοινωνικούς φορείς θα συμμετέχουν στα προγράμματα και ιδιώτες του κατασκευαστικού και του τραπεζικού τομέα, προσφέροντας ελκυστικές λύσεις οικιστικών προγραμμάτων.
«Απόσυρση κτιρίων» και νέοι κανόνες δόμησης
Η απόσυρση των κτιρίων προωθείται μέσω του νέου αναμορφωμένου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ), ο οποίος ως σχέδιο νόμου πρόκειται να τεθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος προσεχώς σε διαβούλευση, προωθώντας νέους κανόνες δόμησης και τη χρήση νέων υλικών και ευέλικτων συστημάτων δόμησης.
Η βασική ρύθμιση που προωθείται είναι παλιές πολυκατοικίες και επαγγελματικά κτίρια, ηλικίας άνω των 30 ετών, δηλαδή ακίνητα που κατασκευάστηκαν προ του 1980, (και έχουν σήμερα υψηλό κόστος ανακατασκευής, συντήρησης, ενεργειακής κάλυψης και χαμηλό επίπεδο λειτουργίας), με την κατάλληλη πολιτική παροχής κινήτρων, να δώσουν τη θέση τους σε νέα κτίρια σύγχρονου σχεδιασμού. Τα οποία θα συνδυαστούν με τη δημιουργία μεγάλων χώρων πρασίνου, αναψυχής, κοινωνικών υποδομών και χώρων στάθμευσης.
Ο σχεδιασμός προβλέπει μεικτά εταιρικά σχήματα, με τη συμμετοχή ιδιωτών και δήμου, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, να μπορούν, εφόσον εξασφαλίσουν τη συναίνεση των παλαιών ιδιοκτητών, προσφέροντας οικονομικά ανταλλάγματα είτε μερίδιο στο καινούργιο κτίριο μεγαλύτερο από όσο τους αναλογεί με βάση την αξία του ακινήτου τους, να προβαίνουν σε απαλλοτριώσεις δύο ή περισσότερων οικοδομικών τετραγώνων, σε επιλεγμένα σημεία των αστικών περιοχών εντός οριοθετημένων ζωνών. Τα νέα κτίρια, που θα αντικαθιστούν τις παλιές πολυκατοικίες εξετάζεται να πριμοδοτούνται με μεγαλύτερο ύψος.
Οι περιοχές που αλλάζουν πρόσωπο και πυροδοτούν νέες επενδύσεις
Εκτοπίζονται τα αυτοκίνητα ΙΧ και τα ταξί από το κέντρο της Αθήνας. Βασικοί άξονες γίνονται πεζόδρομοι. Συγκεκριμένα οι λεωφόροι Πανεπιστημίου, Βασιλίσσης Όλγας και Αμαλίας καθώς και τμήματα των λεωφόρων Σταδίου, Ακαδημίας, Βασιλίσσης Σοφίας, Πειραιώς, Πατησίων και Αγίου Κωνσταντίνου, που συγκεντρώνουν σχεδόν το σύνολο των επίσημων κτιρίων, των μνημείων και των κτιρίων αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος της νεότερης Αθήνας. Αναλυτικά οι ρυθμίσεις, που προβλέπει το νέο σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του ΟΡΣΑ είναι:
1 Αναβάθμιση ιστορικών κέντρων Αθήνας και Πειραιά. Προτεραιότητα δίνεται στην επικαιροποίηση και εναρμόνιση χρήσεων γης στις περιοχές Ψυρρή, Μεταξουργείου, Εμπορικού Τριγώνου και στον Πειραιά σε πεζοδρομήσεις στις ακτές Θεμιστοκλέους, Μουτσοπούλου και Κουντουριώτη.
2 Ολοκλήρωση του αρχαιολογικού περιπάτου στην Αθήνα. Προβλέπεται η δημιουργία του πολιτιστικού πάρκου Ιλισσού, με ενοποίηση Εθνικού Κήπου-Ζαππείου -Στύλων Ολυμπίου Διός- Αρδηττού-πεζοδρόμηση Όλγας. Πολιτιστικό-Αρχαιολογικό Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνος Κολωνού, με ενοποίηση Κεραμεικού με αρχαιολογικό Πάρκο-Μουσείο Πόλεως Αθηνών (δυτική επέκταση περιπάτου). Αναβάθμιση πόλου Κουντουριώτ ικωννοσοκομείου «Ελπίς»-προσφυγικών πολυκατοικιών (βόρεια επέκταση περιπάτου). Το έργο συνδυάζεται με την ανάπλαση της περιοχής του γηπέδου λεωφόρου Αλεξάνδρας μέχρι τον λόφο Στρέφη.
3 Ανάδειξη του άξονα της Πειραιώς (νότια πύλη της πόλης, σύνδεση με το κέντρο του Πειραιά). Πολιτιστικό και αρχαιολογικό πάρκο Διπύλου και Ηετιώνειας Πύλης στον Πειραιά.
4 Πεζοδρομήσεις στους βασικούς άξονες Αθήνας και Πειραιά με παράλληλη δημιουργία δικτύων ποδηλατοδρόμων και επανένταξη στην πόλη μεγάλων κτιρίων δημόσιας διοίκησης, όπως το ΙΚΑ πλατείας Κουμουνδούρου, το κτίριο Υπουργείου Εμπορίου στην πλατεία Κάνιγγος, ο Πύργος στον Πειραιά κ.ά.
5 Ενίσχυση της πολυκεντρικής δομής της Αττικής. Προβλέπεται ενίσχυση των τοπικών και υπερτοπικών κέντρων περιφερειακών δήμων.
6 Ανάδειξη της Δυτικής Αθήνας. Με το πρόγραμμα αναβάθμισης της περιοχής Ελαιώνα, με μετατροπή του σε πόλο διοίκησης, καινοτομίας και αθλητισμού και τη διασφάλιση σημαντικών κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και παράλληλα την αναβάθμιση του άξονα της Ιεράς Οδού.
7 Ανασυγκρότηση του Θριάσιου Πεδίου, με χωροθέτηση και πολεοδομική οργάνωση περιοχών μεγάλων αναπτυξιακών δραστηριοτήτων επιπέδου μητροπολιτικής Αθήνας (logistics και εμπορευματικές μεταφορές).
8 Ανασυγκρότηση του κέντρου και του ιστορικού χώρου της Ελευσίνας, με τη δημιουργία νέου αρχαιολογικού μουσείου και την ανάπλαση του θαλάσσιου μετώπου αλλά και το άνοιγμά του από διάφορες χρήσεις.
9 Πολιτικές μείωσης της «αστικής διάχυσης» και της γραμμικής ανάπτυξης της πόλης με τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας, έλεγχο της εκτός σχεδίου δόμησης και περιορισμό των νέων εντάξεων.
10 Στους τομείς του Περιβάλλοντος και του περιαστικού πρασίνου προβλέπονται ρυθμίσεις για την προστασία των ορεινών όγκων Υμηττού, Πεντέλης Αιγάλεω-Ποικίλου Όρους του Εθνικού Δρυμού Σουνίου και του όρους Πατέρα. Επίσης η δημιουργία είτε η αναβάθμιση μητροπολιτικών πάρκων πρασίνου Υμηττού-Γουδί, «Αντώνης Τρίτσης».
11 Το Ελληνικό χαρακτηρίζεται μητροπολιτικό πάρκο με πράσινο, αλλά και οικιστικές και εμπορικές χρήσεις συμβατές με τα κυοφορούμενα σχέδια αξιοποίησης.
12 Η δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου Φαλήρου-Ιλισσού-Λυρικής Σκηνής, με υποβάθμιση της Ποσειδώνος τη δημιουργία αντιπλημμυρικού έργου και συνεδριακού κέντρου στο Τάε Κβο Ντο.
13 Στις ακτές και το παραλιακό μέτωπο προβλέπεται ανάπλαση της περιοχής Δραπετσώνας, άνοιγμα στο κοινό των νοτιοανατολικών ακτών του Σαρωνικού από το ΣΕΦ μέχρι τη Βάρη-Βάρκιζα, αναβάθμιση του εσωτερικού Σαρωνικού (Ψυτάλλεια, κόλπος Ελευσίνας) και εκτεταμένες παρεμβάσεις αναπλάσεων και προστασίας των ακτών της Βορειοανατολικής Αττικής.
14 Ανάδειξη ρεμάτων και δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου Κηφισού, όπως επίσης παραρεμάτιων διαμορφώσεων στην Πικροδάφνη.
15 Ειδικά θέματα που περιλαμβάνονται στις προβλέψεις του νέου ρυθμιστικού είναι η αναβάθμιση των ανενεργών λατομείων, τα ισλαμικά τεμένη, η δημιουργία μουσουλμανικού νεκροταφείου και οι χωροθετήσεις εγκαταστάσεων καύσης νεκρών. Ιδιαίτερη μέριμνα θα ληφθεί για τη δημιουργία των απαιτούμενων εγκαταστάσεων διαχείρισης των απορριμμάτων και τη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων του νομού.
Καταργούνται οι παρεκκλίσεις της δόμησης εκτός σχεδίου
Προτεραιότητατου νέου Ρυθμιστικού είναι η κατάργηση των παρεκκλίσεων αρτιότητας σε οικόπεδα μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων, καθώς και ο περιορισμό ς των παρεκκλίσεων στη δόμηση, σε όλες τις εκτός σχεδίου περιοχές, κάτι που ισχύει ήδη σε μεγάλο μέρος της Αττικής . Παρα μένει λοιπόν η αρτιότητα των οικοπέδων στα 20 και 4 στρέμματα, ανάλογα με τη χρονολογία κατάτμησής τους, ενώ καταργούνται οι παρεκκλίσεις δόμησης σε μικρότερα οικόπεδα των 750, 1.20 0 τετραγωνικών μέτρων και 2 στρεμμάτων.
Παράλληλα, οι νέες εντάξεις περιοχών σε σχέδια πόλης θα γίνουν με μεγάλη φειδώ, κυρίως στα όρια υφιστάμενων δήμων και οικισμών, και εφ όσον πληρούνται οι προϋποθέσεις οικιστική ς καταλληλότητας. Η πρόταση του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας - Αττικής 2021, που παρουσίασαν ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργεια ς και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργος Παπακωνσταντίνο υ και ο αναπληρωτής υπουργό ς Νίκος Σηφουνάκης, διαμορφώνεται «υπό το πρίσμα της κρίσιμης οικονομικής συγκυρίας και των δεδομένων της κλιματική ς αλλαγής». Και φιλοδοξεί να ορίσει με βιώσιμο τρόπο την κατεύθυνση για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη». Αναμένεται να ολοκληρωθούν οι πολεοδομικές μελέτες και να προωθηθούν τροποποι ήσεις των ήδη εγκεκριμένων Γ ΠΣ (σύμφωνα με τον Ν.2508 Δ/97), εφόσον προκύπτει ανάγκη λόγω μεταβολή ς των παραμέτρων του αστικού ή περιαστικού χώρου.
Η διάσπαρτη αυθαίρετη δόμηση στην Αττική και ιδίως οι προκλητικές περιπτώσεις αυθ αιρ έ των σε δάσ η, παραλίες, αρχαιολογικούς χώρους, ρέματα και άλλες προστατευόμενες περιοχές μπαίνουν στο στόχαστρο της νέας υπηρεσίας αντιμετώπισης των αυθαιρέτων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Αναμένεται να πέσουν μεγάλα πρόστιμα, τα ο ποία θα συγκεντρώνονται στο «πράσινο ταμείο» αλλά και γρήγορες αποφάσεις κατεδαφίσεων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου