Το νέο ν/σ σπάει τον κουμπαρά της αγροτικής περιουσίας

Με διαδικασίες εξπρές πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο την Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου το νομοσχέδιο του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης για τη διαχείριση ακινήτων αρμοδιότητας του υπουργείου και τις αγροτικές μισθώσεις.

Στόχος του νομοσχεδίου για την πολιτική γης που προωθεί ο υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης είναι το ξεκαθάρισμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των καταπατημένων εκτάσεων που ανήκουν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, και η αξιοποίηση των «καθαρών» εκτάσεων για καλλιέργεια ή βόσκηση με παραχώρηση έναντι συμβολικού αντιτίμου.

Μόλις, λοιπόν, το υπουργείο καταγράψει όλες τις εκτάσεις που διαθέτει, θα ξεχωρίσει τις «καθαρές» που μπορούν να αξιοποιηθούν για γεωργική και κτηνοτροφική χρήση, τις καταπατημένες με αμφίβολο ιδιοκτησιακό καθεστώς και όσες μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά, επενδυτικά ή από το ίδιο το κράτος και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Με ειδική ρύθμιση που περιλαμβάνει το ίδιο νομοσχέδιο επεκτείνεται από τα 3 στα 6 χρόνια η περίοδος «προστασίας» του ενοικιαστή αγροτικής γης. Πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα των αγροτών που θέλουν να έχουν μεγαλύτερη σταθερότητα στις εκτάσεις που καλλιεργούν και ταυτόχρονα τους διευκολύνει στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης στο μέλλον. Μέχρι τώρα, η μίσθωση καλλιεργήσιμων εκτάσεων γινόταν με ετήσια συμβόλαια, τα οποία, μετά τη λήξη της καλλιεργητικής περιόδου, μπορούσαν να ανανεωθούν για άλλα δύο χρόνια εφόσον το ήθελε ο ενοικιαστής. Μετά τη λήξη της τριετίας, ο ιδιοκτήτης αποφάσιζε εάν θα συνέχιζε την ενοικίαση των χωραφιών του με τον ίδιο παραγωγό. Τώρα με τη νέα ρύθμιση, τα συμβόλαια θα μπορούν να είναι πάλι ετήσια, αλλά ο παραγωγός-ενοικιαστής θα έχει την ευχέρεια να ανανεώνει την εκμετάλλευση της γης για άλλα πέντε χρόνια.

Συντελεστές της αγοράς εκτιμούν ότι η προωθούμενη ρύθμιση μπορεί να δυσκολέψει ή και να ακριβύνει σε πρώτη φάση τις νέες ενοικιάσεις αγροτεμαχίων, μεσοπρόθεσμα ωστόσο συμβάλει στην ομαλοποίηση της αγοράς και στην ανάπτυξη επενδυτικών πρωτοβουλιών από τους αγρότες.

Η αλήθεια είναι ότι την τελευταία διετία η ζήτηση για αγροτική γη έχει ενταθεί, γεγονός που επιδρά αυξητικά και στις τιμές των ενοικίων. Οι ελλείψεις στον κλάδο των τροφίμων, η άνοδος στις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων, η ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων ακόμα και σε γαίες υψηλής παραγωγικό-

τητας, ακόμα και οι πρωθούμενες αλλαγές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, επηρεάζουν ανοδικά το «χρηματιστήριο» των αγροτεμαχίων στη χώρα μας.

Ο ρόλος των περιφερειών

Στην πρώτη κατηγορία, τη διαδικασία θα την αναλάβουν οι περιφέρειες, οι οποίες θα κάνουν και τη διανομή στους δικαιούχους ακτήμονες, μέσω προκηρύξεων. Η τελική επιλογή γίνεται με βάση τα κριτήρια που έχει ορίσει το υπουργείο.

Στη δεύτερη κατηγορία θα γίνει ρύθμιση σε τρία «μέτωπα» και στις υπόλοιπες θα διεκδικήσει το υπουργείο τα νόμιμα συμφέροντά του ζητώντας «διοικητική αποβολή». Ειδικότερα, για τις εκτάσεις με αμφισβητούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς θα ισχύσει η νομοθετική ρύθμιση του 2003 (άρθρο 5 ν. 3147/2003) που βάζει ως όριο την 5η Ιουνίου 1993 και δίνει δυνατότητα εξαγοράς για όσες εκτάσεις καταπατήθηκαν πριν από αυτή την ημερομηνία.

Ρυθμίσεις και εξώσεις

Για τις εκτάσεις όπου έχουν γίνει καταπατήσεις, έχουν μεταβιβαστεί σε νέους ιδιοκτήτες οι οποίοι πλήρωσαν αντίστοιχο αντίτιμο στον «καταπατητή» και έχουν δικαιωθεί από τα δικαστήρια ως «καλόπιστοι νομείς» και τέτοιες περιπτώσεις είναι στη Ν. Χιλή Έβρου, στη Μανωλάδα Ηλείας κ.ά., το ζήτημα θα λυθεί και θα αποδοθούν οι νόμιμοι τίτλοι.

Όσον αφορά τις μακροχρόνιες παραχωρήσεις που έχουν γίνει με υπουργικές αποφάσεις και με συμβολικό αντίτιμο κατά το παρελθόν, θα αναπροσαρμοστούν και το υπουργείο θα ζητήσει ποσό αντίστοιχο της αντικειμενικής αξίας (π.χ. Ξυλοκέριζα, Βουρβάς, Αγία Παρασκευή). Για όλες τις υπόλοιπες εκτάσεις θα γίνει επιτόπιος έλεγχος και στη συνέχεια «διοικητική αποβολή».

Τέλος, στην τρίτη κατηγορία οι εκτάσεις που μπορούν να αξιοποιηθούν για μεγάλες επενδύσεις θα παραχωρούνται με κοινές υπουργικές αποφάσεις και με τη διαδικασία του fast track, εφόσον υπάρχει ενδιαφέρον για επένδυση άνω των 5 εκατ. ευρώ. Για τις υπόλοιπες αξιοποιήσιμες εκτάσεις αρμόδια είναι η κάθε περιφέρεια, ενώ θα γίνονται και κατά τόπους παραχωρήσεις για χρήση γης ή κινήτρων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης από υπηρεσίες και οργανισμούς του κράτους.

Για όλα αυτά και με σκοπό την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση, θα συσταθεί σε κάθε Αποκεντρωμένη Περιφέρεια τριμελής επιτροπή που θα ελέγχει το καθεστώς των παραχωρήσεων. Να σημειώσουμε ότι η Αποκεντρωμένη Περιφέρεια είναι διαφορετικό όργανο από την Περιφέρεια. Η διοίκηση της πρώτης διορίζεται από το κράτος και υπάρχουν 7 σε όλη την Ελλάδα, ενώ η δεύτερη εκλέγεται και διοικεί 13 διαμερίσματα.

Διανομή 3 εκατ. στρεμμάτων

Η γη θα διανεμηθεί σε ανέργους, νέους αγρότες, πτυχιούχους γεωπονικών τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ και επαγγελματίες αγρότες με αντίτιμο 5 ευρώ το στρέμμα ανά καλλιεργητική περίοδο και ανώτατο όριο τα 100 στρέμματα ανά άτομο (συμπεριλαμβάνεται η γη που έχει σήμερα ο αγρότης εφόσον δραστηριοποιείται ήδη στη γεωργία και τα επιπλέον στρέμματα που μπορεί να αποκτήσει), σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υπουργός.

Προβλέπεται συγκεκριμένη μοριοδότηση, σύμφωνα με την οποία όσο λιγότερα στρέμματα διαθέτει σήμερα ο αγρότης, τόσο περισσότερα μόρια θα αποκτά, ενώ προτεραιότητα δίνεται στην καλλιέργεια αγροτικών προϊόντων – τροφίμων που περιλαμβάνονται στο «καλάθι» της οικείας περιφέρειας, με βάση το στρατηγικό σχέδιο που εκπονείται. Συνεπώς, για προϊόντα/τρόφιμα εντός «καλαθιού» ο παραγωγός θα λαμβάνει 100 μόρια, για προϊόντα/τρόφιμα εκτός «καλαθιού» 50 μόρια όσα και για καλλιέργεια ζωοτροφών.

Πιο αναλυτικά και σύμφωνα με το σχέδιο:

-100 μόρια θα λαμβάνουν οι άνεργοι, οι νέοι ως 35 ετών και οι νέοι ως 35 ετών που είναι πτυχιούχοι γεωπονικών τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ, 

-80 μόρια οι νέοι αγρότες,

-60 μόρια οι επαγγελματίες αγρότες (εγγραμμένοι στο μητρώο)

-και 50 μόρια οι αγρότες των οποίων η γη συνορεύει με τις εκτάσεις που θα διανεμηθούν.

Σε περίπτωση ισοβαθμίας θα προηγείται ο νεότερος ηλικιακά όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα και τα νομικά πρόσωπα (όπως συνεταιρισμοί) με τα περισσότερα μέλη (για τα νομικά πρόσωπα δεν ισχύει το πλαφόν των 100 στρεμμάτων).

Να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα για τη συνολική πολιτική γης (διανομή, καταπατήσεις, ιδιοκτησιακές διαφορές κ.α.) ξεκινά αρχικά από τους νομούς Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς και Πιερίας, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου θα έχει εφαρμογή σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας.

Ο υπουργός διευκρίνισε πως οι εκτάσεις που έχουν επιλεγεί συνολικά είναι απόλυτα «καθαρές» και οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να καταθέτουν τις αιτήσεις τους σε ειδική διαδικτυακή εφαρμογή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και αμέσως μετά θα επιλέγονται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που άμεσα θα κοινοποιηθούν.

Σύμφωνα με τον υπουργό, ο μέγιστος αριθμός στρεμμάτων που θα διανεμηθούν είναι τα 3 εκατ. ενώ στην πλειοψηφία τους τα αγροτεμάχια είναι μικρότερα των 10 στρεμμάτων. Για την εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων αλλά και προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιοκρατία το ΥΠΑΑΤ έχει δημιουργήσει μια ειδική διαδικτυακή πλατφόρμα μέσα από την οποία οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να εισάγουν τα στοιχεία τους και θα βλέπουν τα μόρια τους αλλά και τα διαθέσιμα κτήματα στην περιοχή τους. 

agronews.gr