Ερντογάν, με το βλέμμα στην Ευρώπη

Tο στίγμα μιας «νέας», ανοικτής Τουρκίας που δεν φοβάται τις μειονότητες, δίνει η απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν να επιστραφούν ακίνητα σε μειονοτικά ευαγή ιδρύματα, κίνηση σημαντική, όπως εκτιμάται και στην Αθήνα, παρότι το μεγάλο στοίχημα τώρα είναι η εφαρμογή της απόφασης, ενώ δεν αποκλείονται ανάλογες απαιτήσεις από την πλευρά της Αγκυρας προς όφελος της μειονότητας της Δυτικής Θράκης.

Η μεταβατική διάταξη στον τουρκικό νόμο περί βακουφίων του 2008 η οποία έφερε χαμόγελα τόσο στον κ. Βαρθολομαίο όσο και στους θρησκευτικούς ηγέτες της αρμενικής και της εβραϊκής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, δεν είναι παρά το επιστέγασμα μιας σειράς κινήσεων προς τις μειονότητες που έχει κάνει η κυβέρνηση Ερντογάν από το 2002 μέχρι σήμερα. Παρότι, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, οι κινήσεις αυτές μπορεί να γίνονται με στόχο την ανάδειξη του φιλοευρωπαϊκού προφίλ της Τουρκίας, η οποία έχει συχνά επικριθεί από τις Βρυξέλλες για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, και μάλιστα σε μια περίοδο όπου καταρρέουν αυταρχικά καθεστώτα στην περιοχή, αυτό δεν μειώνει τη σημασία της.

Σημειώνεται ότι με βάση τη μεταβατική διάταξη στον νόμο περί βακουφίων του 2008, δίνεται η δυνατότητα επιστροφής κάποιων ακινήτων σε μειονοτικά ευαγή ιδρύματα (βακούφια) μέσα σε 12 μήνες από την υποβολή των σχετικών αιτήσεων. Η διάταξη αφορά κυρίως ελληνικά, αρμενικά και εβραϊκά ακίνητα, χωρίς να είναι καθορισμένο ακόμα το πόσα και ποια είναι αυτά. Σύμφωνα με τη διάταξη θα επιστραφούν ακίνητες περιουσίες για τις οποίες δεν αναφέρεται ο κάτοχος του τίτλου ιδιοκτησίας, τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στο τουρκικό Θησαυροφυλάκιο, στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, στους δήμους και στις νομαρχίες με τρόπους πέραν της απαλλοτρίωσης, της πώλησης και της ανταλλαγής και τα νεκροταφεία και οι διάφορες πηγές, η διαχείριση των οποίων έχει περιέλθει στους δήμους.

Η Αθήνα μίλησε επισήμως για «θετικό βήμα», το οποίο, ωστόσο, μένει να φανεί αν θα εφαρμοστεί, καθώς σε όλες τις περιπτώσεις, τα βακούφια θα πρέπει να υποβάλουν σχετικές αιτήσεις, οι οποίες δεν αποκλείεται να απορριφθούν από τα γρανάζια της τουρκικής γραφειοκρατίας. Αν και το ΥΠΕΞ διά στόματος του εκπροσώπου Γρηγόρη Δελαβέκουρα υπογράμμισε ότι η μεταβατική διάταξη, επί της ουσίας διόρθωσε αδικίες του βακουφικού νόμου του 2008 και δεν αφορά τα «μασμπούτ», (τα λεγόμενα «κατειλημμένα», δηλαδή 24 ιδρύματα τα οποία καταλήφθηκαν αυθαίρετα από το τουρκικό κράτος) ούτε τα κληρονομικά δικαιώματα ομογενών, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ κάνουν λόγο για ιδιαίτερα σημαντική κίνηση της κυβέρνησης Ερντογάν, η οποία δείχνει, όπως έλεγαν, ότι δεν φοβάται τις μειονότητες και αναδεικνύει το πρόσωπο μιας άλλης Τουρκίας. Επίσης θύμιζαν ότι λειτουργεί αθροιστικά στις κινήσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια υπέρ της ελληνικής Ομογένειας και του Πατριαρχείου.

Ενδεικτικά αναφέρονται ως πιο σημαντικές οι άδειες εργασίας που δόθηκαν σε κληρικούς για να μπορούν να εργαστούν στο Πατριαρχείο (2002), η χορήγηση τουρκικής υπηκοότητας σε ιεράρχες για να συμμετάσχουν στη ζωή του Φαναρίου, η ικανοποίηση του αιτήματος για εκλογή στα μειονοτικά ιδρύματα το 2004, κινήσεις που δείχνουν, έλεγαν, πως η κυβέρνηση Ερντογάν εννοεί αυτά που λέει σε σχέση με την ελληνική Ομογένεια και το Πατριαρχείο και δεν αρκείται μόνο σε επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Οι ίδιες πηγές θυμίζουν τις πυκνές επαφές του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με στελέχη της τουρκικής κυβέρνησης - ο τούρκος αντιπρόεδρος Μπουλέντ Αρίντς ήταν ο πρώτος υψηλόβαθμος τούρκος αξιωματούχος που επισκέφθηκε το Πατριαρχείο στις αρχές του χρόνου - και δεν αποκλείουν η τουρκική κυβέρνηση να προχωρήσει και σε άλλες θετικές κινήσεις προς το Πατριαρχείο.

Κι ενώ η Αθήνα αποκλείει κάθε συζήτηση περί αμοιβαιότητας, επαναλαμβάνοντας πως αυτή δεν εφαρμόζεται σε συνθήκες δικαιωμάτων του ανθρώπου κι ότι τα κράτη δεν μπορούν να εξαρτούν τον σεβασμό θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών τους σε συνάρτηση με τις πολιτικές άλλων κρατών, τις δηλώσεις του Αχμέτ Νταβούτογλου ότι θα ήταν καλό η Ελλάδα να προβεί σε μια ανάλογη κίνηση για την επιστροφή ακινήτων σε μειονοτικά ιδρύματα της δυτικής Θράκης, ακολούθησε επιστολή των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης, όπου τίθεται ακριβώς αυτό το αίτημα. Είναι η πρώτη φορά που η ελληνική κυβέρνηση γίνεται αποδέκτης τέτοιου αιτήματος, καθώς μέχρι σήμερα το πάγιο αίτημα ήταν η διενέργεια εκλογών στα βακουφικά συμβούλια, αντί του διορισμού των μελών τους από την ελληνική κυβέρνηση.

tanea.gr