Ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, στην Υπουργική Σύνοδο για το Περιβάλλον του ΟΟΣΑ

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής που διεξάγεται σε επίπεδο Υπουργών στο Παρίσι 29-30 Μαρτίου 2012. Στο περιθώριο της Συνόδου, έχει προγραμματιστεί και συνάντηση του Υπουργού ΠΕΚΑ με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΟΣΑ, Angel Gurria.

Η Σύνοδος των Υπουργών έχει τίτλο «Κάνοντας πράξη την Πράσινη Ανάπτυξη» (Making Green Growth Deliver) και οι εργασίες της περιλαμβάνουν συζήτηση σε πέντε σημαντικές ενότητες.

• Η Πρόοδος και το Μέλλον των Πολιτικών για το Περιβάλλον. Στην Ενότητα αυτή στόχος είναι να παρουσιαστεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί από το 2001 οπότε και ο ΟΟΣΑ υιοθέτησε την Περιβαλλοντική Στρατηγική για την Πρώτη Δεκαετία του 21ου αιώνα έως σήμερα. Δέκα χρόνια μετά την υιοθέτηση της Στρατηγικής ο ΟΟΣΑ διαπιστώνει ότι οι στόχοι που είχαν τεθεί δεν έχουν επιτευθχεί πλήρως. Στους τομείς που υπάρχει πλέον πρόοδος είναι: η επιστημονική και οικονομική κατανόηση της κλιματικής αλλαγής και της βιοποικιλότητας, η πιο ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην ανάπτυξη και υλοποίηση των περιβαλλοντικών πολιτικών, η ύπαρξη πρωτοβουλιών για τον περιβάλλον σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, η έναρξη λειτουργίας της διεθνούς αγοράς δικαιωμάτων ρύπων, η ενίσχυση της αναπτυξιακής βοήθειας για το περιβάλλον και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης στους τομείς του θαλασσίου περιβάλλοντος και των χημικών.Στις μεγάλες προκλήσεις και τις δυσκολίες για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των Περιβαλλοντικών πολιτικών, η ανάλυση του ΟΟΣΑ περιλαμβάνει κυρίως παράγοντες που έχουν να κάνουν με την οικονομική διαχείριση και την πολιτική οικονομία των μεταρρυθμίσεων όπως: αδυναμία εσωτερίκευσης του περιβαλλοντικού κόστους στην παραγωγή, η υποεκτίμηση της αξίας των φυσικών πόρων στις οικονομικές αναλύσεις, η αδράνεια – λόγω υψηλού κόστους – στη μετάβαση σε τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα και περισσότερης αποδοτικότητας των πόρων, η απουσία καινοτομιών όχι μόνο σε τεχνολογικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο κοινωνικών σχέσεων και θεσμών που θα οδηγούσαν σε μια πιο φιλική για το περιβάλλον προσέγγιση, η μετακίνηση των «μηχανών» την παγκόσμιας ανάπτυξης σε περιοχές έξω από τον ΟΟΣΑ όπου δεν υπάρχει το ίδιο επίπεδο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίσης και τελικά η αδυναμία προώθησης ριζικών μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης.
• Σύνδεση της Περιβαλλοντικής Πολιτικής με την Επιστήμη. Πλέον υπάρχει ολοένα και περισσότερη επιστημονική συναίνεση γύρω από το γεγονός ότι τα οικοσυστήματα έχουν τα δικά τους βιοφυσικά όρια, πέρα από τα οποία συνεχιζόμενες μεταβολές οδηγούν σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις. Η διαπίστωση αυτή πρέπει να γίνει περισσότερο αντιληπτή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και να αποτελέσει συντελεστή στη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Είναι σήμερα απαραίτητο περισσότερο από ποτέ οι πολιτικές να σταθμίζουν το κόστος της αδράνειας και να δίνουν ένα καθαρό σήμα αυστηροποίησης της περιβαλλοντικής πολιτικής απέναντι στους χρήστες των φυσικών πόρων και τους καταναλωτές, αφήνοντας πάντα ένα περιθώριο προσαρμογής τους στις νέες κατευθύνσεις.
• Περιβαλλοντική Επισκόπηση έως το 2050 – Μια Επείγουσα Πρόσκληση για Πολιτικές Πράσινης Ανάπτυξης. Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζει η σχετική μελέτη του ΟΟΣΑ το 2050 αν δεν πάρουμε από σήμερα τις αναγκαίες πολιτικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων, το κόστος της αδράνειας στην οικονομία και στην ανθρώπινη ευημερία από την κατάχρηση των φυσικών πόρων, τη μόλυνση και τη ρύπανση θα είναι ανυπολόγιστα. Έως το 2050 ο πληθυσμός της γης αναμένεται να αυξηθεί από τα 7 δισεκατομμύρια ανθρώπους στα 9 δισεκατομμύρια. Για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών η αγροτική γη θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί. Χωρίς αλλαγή πολιτικής η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση θα αυξηθεί κατά 80% και το ενεργειακό μίγμα θα παραμείνει αμετάβλητο σε σχέση με σήμερα, με τα ορυκτά καύσιμα να αποτελούν το 85% της προσφοράς.Χωρίς την εφαρμογή πιο φιλόδοξων πολιτικών, έως το 2050 η εκπομπή αερίων θερμοκηπίου αναμένεται να αυξηθεί κατά 50% κυρίως λόγων της αύξησης κατά 70% των εκπομπών CO2 που σχετίζεται με την ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ η παγκόσμια θερμοκρασία έως το τέλος του αιώνα θα αυξηθεί από 3 έως 6 βαθμούς Κελσίου. Η απώλεια της βιοποικιλότητας θα συνεχιστεί με την μέση απώλεια ειδών της τάξεως του 10% και μείωση των πρωτογενών δασών κατά 13%. Ας σημειωθεί ότι η μείωση της βιοποικιλότητας σε αυτή την έκταση εκτιμάται ότι οδηγεί σε απώλεια εισοδήματος 2 έως 5 τρισεκατομμυρίων δολλαρίων των χρόνο. Η παγκόσμια ζήτηση για νερό αναμένεται να αυξηθεί κατά 55%. Ακόμη πιο ανησυχητικές είναι οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία καθώς η μόλυνση της ατμόσφαιρας αναμένεται να αποτελέσει από τους σημαντικότερους παράγοντες πρόκλησης πρόωρων θανάτων – διπλασιασμός στους 3,6 εκ. θανάτους τον χρόνο εξαιτίας αυτών των αιτιών έως το 2050.
• Η συνεισφορά του ΟΟΣΑ στο Rio+20. Στις 20-22 Ιουνίου 2012, κυβερνήσεις και εκπρόσωποι των επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών θα συγκεντρωθούν στο Rio De Janeiro με στόχο τη διασφάλιση μιας νέας πολιτικής δέσμευσης για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Τα δύο βασικά θέματα της Συνόδου του Ρίο θα είναι ο ρόλος της πράσινης οικονομίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχειας και το θεσμικό πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι συζητήσεις για την πράσινη οικονομία εν όψει του Rio+20 έχουν ήδη αποκαλύψει μεγάλες αποκλίσεις απόψεων σχετικά με το τι αποτελεί πράσινη οικονομία και πως μπορεί να αναπτυχθεί μέσα σε πολύ διαφορετικές εθνικές συνθήκες. Η προσέγγιση του ΟΟΣΑ δίνει έμφαση στο γεγονός ότι η πράσινη ανάπτυξη δεν αποτελεί υποκατάστατο της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά ένα μέσο που βοηθά στην επίτευξή της. Η πράσινη ανάπτυξη απαιτεί ευέλικτες και προσαρμοσμένες στις εθνικές ιδιαιτερότητες στρατηγικές.
• Γεύμα εργασίας – Πολλαπλά Επίπεδα Διακυβέρνησης και ο Ρόλος των Πόλεων. Πάνω από το 50% του πληθυσμού της γης ζει σήμερα σε αστικές περιοχές. Τα δύο τρίτα της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας και 60-80% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πραγματοποιείται στις πόλεις. Την ίδια στιγμή οι πόλεις είναι αυτές που οδηγούν την ανάπτυξη κάθε χώρας και φιλοξενούν τους τομείς που παράγουν τις περισσότερες θέσεις εργασίας και τα κέντρα καινοτομίας. Οι Υπουργοί θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν στρατηγικές για την προστασία και αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και να ανταλλάξουν εμπειρίες για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική σε πολλαπλά επίπεδα διακυβέρνησης.