Το έξυπνο σπίτι - Αυτοματισμοί

Ο συνδυασμός όλων εκείνων των τεχνολογιών που επιτρέπουν την κεντρική διαχείριση διαφόρων συστημάτων και εγκαταστάσεων μέσω ομαδοποίησης και αυτοματισμού κάποιων λειτουργιών καλείται έξυπνο σπίτι. Οι διαδικασίες αυτές επιτυγχάνονται με τη χρήση των περιφερειακών δικτύων πολλαπλά. π.χ. τα αισθητήρια του συναγερμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τον έλεγχο του φωτισμού, η οθόνη της τηλεόρασης ως δείκτης κλειστού κυκλώματος καμερών, το τηλέφωνο ως ειδοποιητής διαφόρων καταστάσεων. Αρωγός στην υλοποίηση της κεντρικής διαχείρισης και του ελέγχου από απόσταση είναι οι εξελιξεις στην πληροφοριακή και επικοινωνιακή τεχνολογία που δίνουν τη δυνατότητα μέσω ενός ενιαίου συστήματος ελέγχου, να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους όλα τα επι μέρους τμήματα που απαρτίζουν μια ηλεκτρική εγκατάσταση.

Η ιδέα του έξυπνου σπιτιού βασίζεται ουσιαστικά στη δυνατότητα που δίδεται στο χρήστη να μπορεί να ελέγχει απομακρυσμένα συσκευές και δίκτυα του σπιτιού, ενώ παράλληλα μπορεί να ενημερώνεται μέσω του κινητού τηλεφώνου ή του υπολογιστή του για δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στη λειτουργία του σπιτιού.

• Κεντρικο σημείο είναι η δημιουργία ενός αποκεντρωμένου συστήματος μεταφοράς και επεξεργασίας δεδομένων, δυλαδή ενός διαύλου επικοινωνίας (BUS) που διατρέχει όλη την εγκατάσταση και πάνω στον οποίο συνδέονται όλα τα ενεργά στοιχεία του συστήματος όπως είναι τα μπουτόν, τα αισθητήρια, οι διακόπτες, ηλεκτροκινητήρες, ηλεκτροβάνες κα. Για την υλοποίηση αυτών των διαύλων επικοινωνίας υπάρχουν διάφορα συστήματα.

• Σύστημα όπου ο διάυλος πραγματοποιείται με ένα συνεστραμμένο ζεύγος αγωγών

(TP Twister Pair) το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στην Ευρώπη.

• Σύστημα όπου το ίδιο το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας παίζει το ρόλο του διαύλου επικοινωνίας

(PL Power Line) που έχει κατακτήσει την αγορά των ΗΠΑ

• Σύστημα όπου η μετάδοση των δεδομένων γίνεται με ραδιοσυχνότητα χωρίς την ύπαρξη ενσύρματης γραμμής για την υλοποίηση του διαύλου (RF Radio Frequency)

Έχουν αναπτυχθεί παγκοσμίως διάφορα συστήματα και πρωτόκολλα επικοινωνίας και ενδεικτικά αναφέρονται: X10, CEBus, lon Talk, EIB, BatiBUS, EHS κα.

1) Ασφάλεία

Μπορεί να ενεργοποιηθεί και να απενεργοποιηθεί το σύστημα ασφάλειας του σπιτιού από οποιοδήποτε σημείο, ενώ παράλληλα δίνεται η δυνατότητα ενημέρωσης μέσω κινητού τηλεφώνου για οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη. Αυτόματη ενεργοποίηση του συστήματος συναγερμού καθίσταται δυνατή εφόσον κανείς δεν βρίσκεται στο σπίτι.

2) Φωτισμοί

Δίνεται δυνατότητα ελέγχου οποιασδήποτε πηγής φωτισμού σύμφωνα με την ύπαρξη συγκεκριμένων συνθηκών αλλά και τυχαία. Για παράδειγμα, καθορίζεται συγκεκριμένος συνδυασμός έντασης και φωτεινών πηγών κατά περίπτωση ανάγκης ή δίδεται η δυνατότητα προσομοίωσης της ανθρώπινης παρουσίας για την αποφυγή διάρρηξης. Παράλληλα, ο εξ αποστάσεως έλεγχος είναι δυνατός, καθώς και ο καθορισμός ζωνών φωτισμού.

3) Έλεγχος οικιακών συσκευών

Δίνεται η δυνατότητα ελέγχου συσκευών προκαθορισμένα ή τυχαία, ακόμα και απομακρυσμένα. Πλυντήριο, κουζίνα, τέντες κ.τ.λ. μπορούν να λειτουργούν ανάλογα με την ανάγκη.

4) Σύστημα κλιματισμού θέρμανσης – εξαερισμού

Δίνεται, επίσης, η δυνατότητα ελέγχου κάθε ηλεκτρολογικού και μηχανολογικού εξοπλισμού. Έτσι, τα συστήματα ψύξης, θέρμανσης και εξαερισμού δύναται να ενεργοποιούνται κατά βούληση από απόσταση, είτε υπό συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες δημιουργώντας ευχάριστο και άνετο περιβάλλον διαβίωσης.

5) Πολυμέσα ήχου και εικόνας

Δίνεται η δυνατότητα διανομής ήχου και εικόνας σε κάθε χώρο, από μια κεντρική πηγή καθώς επίσης και ο χειρισμός από απόσταση των συσκευών πολυμέσων (συσκευές εγγραφής ήχου, εικόνας, ζωντανές κάμερες κ.λπ.).

6) Ποτιστικό Σύστημα

Δυνατότητα ενεργοποίησης ποτιστικού συστήματος από απόσταση ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες και την υγρασία του εδάφους.

7) Τέντες – Ρολά – Κουρτίνες

Δυνατότητα χρήσης των τεντών και των ρολών του σπιτιού ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες ή τη βούληση του ιδιοκτήτη.

8) Διαχείριση και έλεγχος της καταναλισκόμενης ενέργειας

Είναι δυνατός ο έλεγχος της κατανάλωσης ενέργειας κάθε οικιακής συσκευής καθώς και του νερού. Έτσι, υπάρχει προειδοποίηση για οποιαδήποτε μη φυσιολογική κατανάλωση.

Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως πέραν της ευκολίας και της άνεσης, το έξυπνο σπίτι δύναται να εξοικονομήσει και ενέργεια. Μέσω, λοιπόν, των αυτοματισμών, η λειτουργικότητα αυξάνει, η χρήση του σπιτιού διευκολύνεται και οι υπηρεσίες παρέχονται όταν αυτές απαιτούνται με τον τρόπο που έχει προεπιλεγεί. Αποφεύγεται άσκοπη και αλόγιστη σπατάλη λόγω κακής χρήσης και προλαμβάνεται υπερκατανάλωση ενέργειας λόγω αστοχίας υλικού με τη δυνατότητα άντλησης δεδομένων όσον αφορά το ύψος της καταναλισκόμενης ενέργειας και έγκαιρη προειδοποίηση για αυτό.

Όσον αφορά το κόστος της εγκατάστασης, εξαρτάται σαφώς από τα συστήματα και τις δυνατότητες που θέλει κάποιος να εγκαταστήσει. Ρόλο, βέβαια, παίζει και αν το οίκημα είναι στη φάση της κατασκευής ή πρόκειται για επέμβαση σε τελειωμένη κατοικία, καθώς επίσης και το μέγεθός του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, μια ολοκληρωμένη λύση ανεβάζει το κόστος αρκετά υψηλά, όμως σίγουρα αποζημιώνει.