Κατασκευή πισίνας

Η σχέση του ανθρώπου με το υγρό στοιχείο πάντοτε ήταν ιδιαίτερα στενή καθώς η αίσθηση ελευθερίας και χαλάρωσης που προσφέρει ήταν πάντοτε ελκυστική. Γυρνώντας πίσω στο χρόνο, μέσα από ανασκαφές στην Αίγυπτο, την Κρήτη (Κνωσός), τη Ρώμη και άλλες περιοχές διαπιστώνουμε την ύπαρξη χώρων για την επαφή του ανθρώπου με το νερό.

Στις μέρες μας η πισίνα αποτελεί μία αρχιτεκτονική κατασκευή που απαντάται συχνά και σε διάφορες μορφές ως χώρος άθλησης, ξεκούρασης και αισθητικής απόλαυσης. Λόγω της προηγμένης τεχνολογίας καθώς και της μαζικότητας στην παραγωγή, το κόστος για την κατασκευή μιας πισίνας μειώνεται συνεχώς, κάνοντας την όλο και πιο προσιτή.

Η σωστή μελέτη και κατασκευή της πισίνας είναι προαπαιτούμενο για μία ασφαλή, υγιεινή και λειτουργική χρήση της με αντοχή στον χρόνο.
Η επιλογή της θέσης που θα καταλάβει εκτός της αισθητικής και της εναρμόνισης με τον περιβάλλοντα χώρο θα πρέπει να επιλεγεί και με κριτήρια λειτουργικότητας και κατασκευαστικών περιορισμών. Για παράδειγμα θα πρέπει να αποφεύγεται η κατασκευή πισίνας κοντά σε βόθρους, πηγάδια, καλώδια ή σωληνώσεις. Σημαντικός επίσης είναι ο προσανατολισμός καθώς ο ήλιος αποτελεί μία ανέξοδη αξιοποιήσιμη πηγή θέρμανσης του νερού. Η γνώση της ποιότητας και των μηχανικών ιδιοτήτων του υπεδάφους, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την στατική μελέτη της όλης κατασκευής. Ανάλογα βέβαια με το σημείο που έχει προβλεφθεί για την κατασκευή της πισίνας θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πιθανές ιδιαιτερότητες. Π.χ. αν η πισίνα είναι εσωτερική πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για τα γειτνιάζοντα δομικά στοιχεία, ή αν βρίσκεται σε όροφο την επίδραση που θα έχει στη στατική μελέτη του κτιρίου κ.λ.π.

Τύποι πισίνας

Οι δύο βασικοί τύποι πισίνας είναι οι κτιστές και οι προκατασκευασμένες:

Οι χτιστές

Χτιστές μπορούν να χαρακτηρισθούν οι πισίνες οι οποίες κατασκευάζονται εξολοκλήρου στον χώρο που βρίσκονται. Κύριες εργασίες είναι οι οικοδομικές και για την ποιότητα του τελικού προϊόντος μεγάλη ευθύνη φέρουν τα συνεργεία κατασκευής. Οι διαστάσεις τους δεν περιορίζονται, παρά μόνο από τον διαθέσιμο χώρο. Απαιτούν οικοδομική άδεια και η πορεία των εργασιών πρέπει να είναι συγκεκριμένη. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να ληφθεί στον τομέα της στεγανοποίησης καθώς τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή της δεξαμενής δεν είναι βιομηχανικά αλλά μείγματα αδρανών.

Τα στάδια κατασκευής μία κτιστής πισίνας γενικά είναι τα ακόλουθα

1. Μελέτη

α. Αρχιτεκτονική Μελέτη

β. Στατική Μελέτη

γ. Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη

2. Έκδοση Οικοδομικής Άδειας

3. Κατασκευή 

Οικοδομικές εργασίες

Αρχικά γίνονται οι εκσκαφές στο σημείο όπου θα κατασκευαστεί η πισίνα. Συνήθως σε μία νέα οικοδομή η εκσκαφή της συμπίπτει με αυτή των θεμελίων. Αν πρόκειται για υφιστάμενο κτίριο, τότε η εκσκαφή λαμβάνει χώρα μεταγενέστερα.

Στην συνέχεια ακολουθούν τα καλουπώματα τα οποία γίνονται παράλληλα με τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις. Οι τελευταίες αποτελούν τον ‘οργανισμό’ της πισίνας αφού είναι υπεύθυνες, για την όλη διαχείριση και κυκλοφορία του νερού, τον καθαρισμό αυτού μέσω των φίλτρων και τον φωτισμό.

Στο σημείο αυτό μπορεί να γίνει ένας διαχωρισμός της μεθόδου κατασκευής της δεξαμενής. Υπάρχει η δυνατότητα της χρήσης ενεργών καλουπιών όπου η σκυρόδεση του πυθμένα και των πλευρικών τοιχωμάτων της πισίνας γίνεται σε μία φάση. Τα ενεργά καλούπια είναι είδος πλαστικότυπου, παραμένοντος, δηλαδή δεν απομακρύνεται μετά την σκυροδέτηση. Η δεύτερη διαφορετική μέθοδος είναι η κοινή συμβατική κατά την οποία η κατασκευή της δεξαμενής λαμβάνει χώρα σε φάσεις, με 1η αυτή της σκυροδέτησης του πυθμένα και στην συνέχεια των περιμετρικών τοιχίων. Τα περιμετρικά τοιχία, δύναται να είναι και κτιστά όμως αυξάνονται οι πιθανότητες ρηγμάτωσης αυτών και άρα διαρροής του νερού, στην περίπτωση διαφορικής καθίζησης της πισίνας. 

4. Στεγανοποίηση

Είναι η απαραίτητη διαδικασία με την οποία επιτυγχάνουμε την αδυναμία απώλειας νερού από τα τοιχώματα και τον πυθμένα της πισίνας. Προφανώς η παραμικρή διαρροή νερού είναι ανεπιθύμητη και για τον λόγο αυτό πρέπει να ακολουθηθεί μία διαδικασία ούτως ώστε αυτή να αποφευχθεί. Αρχικά εφαρμόζεται στα τοιχώματα της πισίνας ισχυρή στεγανή τσιμεντοκονία, η οποία λειτουργεί ταυτόχρονα ως στεγανωτική και εξομαλυντική στρώση. Αυτή η στρώση αποτελεί το απαραίτητο λείο και στεγανό υπόστρωμα για την χρήση των κατάλληλων εποξειδικών χρωμάτων. Στο εμπόριο κυκλοφορούν επίσης πολλά τσιμεντοειδή στεγνωτικά ελαστικά ή μη. Σε κάθε περίπτωση πάντως και καθώς η πισίνα βρίσκεται συνεχώς υπό πίεση, η στεγανοποίηση θα πρέπει να είναι επιμελής και σχολαστική. Σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η συναρμογή των δύο φάσεων της σκυροδέτησης, αν έχει ακολουθηθεί αυτή η μέθοδος κατασκευής π.χ. της βάσης και των τοιχίων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τοποθετείται κατά την φάση της σκυροδέτησης διογκούμενο σφραγιστικό υλικό όπως μπετονίτης ή ελαστικά τύπου water stop. Καλό είναι κατά την διάρκεια της σκυροδέτησης να χρησιμοποιείται στεγανωτικό μάζας βάσης λιπαρών εστέρων ή άλλου ισοδύναμου.

5. Επένδυση

Αν το κομμάτι της στεγανοποίησης είναι από τα πιο σημαντικά για την καλή λειτουργία μίας πισίνας η επένδυση είναι η εμφάνιση και η αισθητική αυτής. Με τον όρο επένδυση πισίνας εννοούμε τα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται και είτε κολλιούνται, είτε επαλείφονται πάνω στην ήδη στεγανοποιημένη επιφάνεια. Η επιλογή του τύπου της επένδυσης γίνεται με γνώμονα το κόστος και το προσδοκώμενο αισθητικό αποτέλεσμα. Εξίσου σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την επένδυση είναι:

α. Ολισθηρότητα: Θα πρέπει η επιφάνεια να μην γλιστράει για να αποφεύγονται τα ατυχήματα.

β. Ευκολία καθαρισμού συντήρησης. Για λόγους υγιεινής αλλά και αισθητικής η πισίνα θα πρέπει να καθαρίζεται και να απομακρύνονται τα ξένα σώματα και οι ρύποι. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να γίνεται εύκολά και γρήγορα. Ταυτόχρονα οι εργασίες συντήρησης, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα τακτικά, θα πρέπει να μην δυσχεραίνονται από την ποιότητα των υλικών της επένδυσης.

γ. Αντοχή στην υπεριώδη ακτινοβολία.

Καθώς η πισίνα βρίσκεται συνήθως σε εξωτερικούς χώρους η επαφή της με τις ηλιακές ακτίνες είναι αναπόφευκτη αφού άλλωστε αυτό είναι και το ζητούμενο. Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι γνωστό ότι είναι μία πολύ βασική παράμετρος για τη γήρανση αλλά και την καταστροφή των υλικών και η επίδραση της με την πάροδο του χρόνου είναι αθροιστική. Τα υλικά της επένδυσης της πισίνας θα πρέπει να είναι ανθεκτικά ως προς την επίδραση που έχει πάνω τους η ηλιακή υπεριώδης ακτινοβολία.

δ. Αντοχή στις περιβαλλοντικές συνθήκες και στους διαβρωτικούς παράγοντες. Οι απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές οι πολύ μεγάλες ή πολύ μικρές θερμοκρασίες, ο παγετός και άλλες ακραίες καιρικές συνθήκες δεν θα πρέπει να αποτελούν κίνδυνο για την επένδυση της πισίνας. Διαβρωτικοί παράγοντες θα πρέπει να αφήνουν ανεπηρέαστα τα υλικά της επίστρωσης. Για τους λόγους αυτούς, τα τελευταία πρέπει να έχουν αυξημένη αντοχή σε όλες αυτές τις πιθανές συνθήκες.

ε. Αισθητική

Καθώς το υγρό στοιχείο προσθέτει ομορφιά και διαφορετικότητα σε έναν χώρο, τα υλικά της επένδυσης που ουσιαστικά είναι το πιο όμορφο κομμάτι της πισίνας απαιτείται να συμβάλουν στην αισθητική αρτιότητα της κατασκευής και ταυτόχρονα να εναρμονίζονται με τον περιβάλλοντα χώρο. 

Είδη Επένδυσης

α. Βαφή

Η βαφή είναι σίγουρα η πιο οικονομική και ταυτόχρονα η πιο απλή μέθοδος επένδυσης. Η επιφάνεια πάνω στην οποία θα εδραστεί η βαφή, θα πρέπει να είναι λεία χωρίς βαθουλώματα και ανομοιομορφίες, ούτως ώστε το αισθητικό αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο δυνατό. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία χρωμάτων που μπορούν να προσδώσουν εντελώς διαφορετική όψη στην πισίνα. Από ανοιχτό γαλάζιο μέχρι βαθύ μπλε, οι δυνατότητες είναι απεριόριστες, όμως ο χρόνος ζωής αυτής της μεθόδου είναι περιορισμένος. Απαιτείται ανανέωση της βαφής σε ετήσια βάση.

β. Πλακάκι

Η πλακόστρωση είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος επένδυσης των πισινών. Η επιλογή θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα την αντοχή την αντιολισθηρότητα και την αισθητική. Η επένδυση σμάλτου θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς η ολισθηρότητα είναι αυξημένη.

γ. Ψηφιδωτή πορσελάνη.

Η χρήση της ψηφίδας είναι σίγουρα ο πιο όμορφος τρόπος για την επένδυση μιας πισίνας προσδίδοντας πολυτέλεια σ’ αυτή. Προσοχή απαιτείται στην επιλογή του κατάλληλου υλικού, ανθεκτικού στις περιβαλλοντικές συνθήκες, αλλά και κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης.

δ. Πλαστικά υλικά

Ο πολυεστέρας που ενισχύεται με ίνες υάλου (liner) είναι ένας τρόπος επένδυσης και παράλληλης στεγανοποίησης μιας πισίνας. Αποτελεί ταυτόχρονα και υλικό επισκευής όχι μόνο σε αστοχίες ή φθορά κατασκευών από το ίδιο υλικό αλλά και σε πισίνες από οπλισμένο σκυρόδεμα.

6. Κατασκευή μηχανοστασίου

Για τη λειτουργία της πισίνας απαιτείται η κατασκευή του μηχανοστασίου μέσα στο οποίο βρίσκεται όλος ο απαραίτητος ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός. Το μηχανοστάσιο επιβάλλεται να είναι άνετο καθώς θα πρέπει να είναι επισκέψιμο και να μπορούν να εκτελεστούν οι απαραίτητες εργασίες, εγκατάστασης αρχικά και συντήρησης στην συνέχεια. Όλα τα εντοιχισμένα δίκτυα της πισίνας καταλήγουν μέσα στον χώρο του μηχανοστασίου και ακολουθούν οι απαιτούμενες συνδέσεις. Ο χώρος του μηχανοστασίου θα πρέπει να είναι φωτιζόμενος και αεριζόμενος με φυσικά ή τεχνητά μέσα.

7. Ανακυκλοφορία του νερού 

Η ανακυκλοφορία του νερού της πισίνας είναι επιτακτική καθώς με τον τρόπο αυτό το νερό συνεχώς φιλτράρεται με αποτέλεσμα να συλλέγονται και να απομακρύνονται οι επιφανειακοί ρύποι. Υπάρχουν δύο συστήματα προοριζόμενα για την παραπάνω διαδικασία και το στοιχείο που τα διαφοροποιεί είναι ο τρόπος με τον οποίο συλλέγεται το επιφανειακό νερό και οδηγείται στο μηχανοστάσιο για φιλτράρισμα.

α. Σύστημα ανακυκλοφορίας με skimmer (επιφανειακός απορροφητήρας)

Το σύστημα ανακυκλοφορίας με skimmer ή αλλιώς επιφανειακού απορροφητήρα, είναι το σύστημα με το οποίο το επιφανειακό νερό συλλέγεται και οδηγείται στο μηχανοστάσιο μέσω ειδικών θυρίδων (στόμια) οι οποίες εντοιχίζονται στο πάνω τμήμα της πισίνας. Είναι η πιο οικονομική μέθοδος αφού αποφεύγεται η κατασκευή περιμετρικού ή πλευρικού καναλιού και ο επιπλέον χώρος συλλογής νερού, (δεξαμενή υπερχείλισης). Έτσι το κόστος ανακυκλοφορίας μειώνεται έως 30%.

β. Το σύστημα ανακυκλοφορίας με υπερχείλιση 

Το σύστημα ανακυκλοφορίας με υπερχείλιση λειτουργεί συλλέγοντας το επιφανειακό νερό μέσω ενός καναλιού, το οποίο υπάρχει είτε σε όλη την περίμετρο της πισίνας, είτε σε μέρος αυτής. 

Διακρίνονται λοιπόν οι εξής τύποι καναλιού

α. Περιμετρικό κανάλι που επενδύεται με σχάρα πλάτους 25-30 cm

β. Πλευρικό κανάλι το οποίο δημιουργεί καταρράκτη εξωτερικά της πισίνας αφήνοντας ουσιαστικά να φανεί μόνο το νερό που υπερχειλίζει. Με τον τρόπο αυτό το νερό προς την μεριά της υπερχείλισης γίνεται ένα με τον ορίζοντα.

8. Τελειώματα- Περιβάλλον χώρος

Η φάση αυτή περιλαμβάνει τις εργασίες περιμετρικά της πισίνας που αφορούν το δάπεδο που κατασκευάζεται για την απρόσκοπτη πρόσβαση προς αυτήν. Υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό είναι το πλακάκι το ξύλο, βιομηχανικά, σταμπωτά, πλάκες Καρύστου κτλ. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή αυτών των υλικών, ούτως ώστε να υπάρχει εναρμονισμός με τον περιβάλλοντα χώρο.

Οι προκατασκευασμένες

Προκατασκευασμένες είναι οι πισίνες που κάποια ή όλα τα μέρη της δεξαμενής κατασκευάζονται στην βιομηχανία και μεταφέρονται στο εργοτάξιο, όπου είτε απλά τοποθετούνται, είτε συναρμολογούνται. Γενικά υπάρχει περιορισμός όσον αφορά τις διαστάσεις καθώς τυποποιούνται στην προκατασκευή.

Αυτός ο τύπος κερδίζει συνεχώς έδαφος στην κατασκευή πισίνας κυρίως λόγω του χαμηλότερου κόστους και της αυξημένης ταχύτητας αποπεράτωσης των εργασιών. Τα βήματα για την κατασκευή μιας τέτοιας πισίνας διαφέρουν, ως προς την κατασκευή της δεξαμενής, σε σχέση με τη χτιστή.

Παρακάτω παρατίθενται οι κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες.

Μετά τις εκσκαφές οι οποίες φροντίζουμε να είναι λίγο μεγαλύτερες από τις διαστάσεις της προκατασκευασμένης πισίνας, κατασκευάζεται μία πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος η οποία έχει μελετηθεί ανάλογα με τις εδαφικές συνθήκες αλλά και το μέγεθος της δεξαμενής που θα τοποθετηθεί πάνω σε αυτή. Στην συνέχεια μεταφέρεται και τοποθετείται η προκατασκευασμένη πισίνα ολόκληρη ή συναρμολογούνται τα κομμάτια που την απαρτίζουν. Επόμενο στάδιο είναι αυτό της τοποθέτησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και του αντίστοιχου εξοπλισμού. Στη συνέχεια το κενό μεταξύ της δεξαμενής και της εκσκαφής πληρώνεται με άμμο ή σκυρόδεμα ανάλογα με την μελέτη. Έπειτα ακολουθεί η επένδυση της πισίνας η οποία πολλές φορές είναι περιττή αφού είναι ήδη εργαστηριακά κατασκευασμένη. Σειρά έχει στη συνέχεια η κατασκευή του μηχανοστασίου και τέλος η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.

Τεχνολογίες και δυνατότητες 

Μία πισίνα στις μέρες μας είναι κατά πολύ και παραπάνω από μία δεξαμενή γεμάτη με νερό. Η τεχνολογία έδωσε την δυνατότητα να καλυφθούν καινούργιες ανάγκες και ιδέες. Μερικές από αυτές τις δυνατότητες παρατίθενται στη συνέχεια.

1. Θέρμανση

Με αυτόνομα συστήματα θέρμανσης είναι εφικτό να διατηρείται το νερό της πισίνας στην επιθυμητή θερμοκρασία ούτως ώστε να παραμένει φιλόξενη σε όλη τη διάρκεια του έτους. Συστήματα θέρμανσης με πετρέλαιο, με τη βοήθεια φωτοβολταϊκών συστημάτων είτε με το ηλεκτρικό ρεύμα, είναι δυνατόν να επιφέρουν το κατάλληλο αποτέλεσμα.

2. Συστήματα υδρομασάζ

Σύστημα το οποίο δημιουργεί αναταράξεις και δίνες οι οποίες δρουν ευεργετικά στο ανθρώπινο σώμα, ενώ παράλληλα δημιουργούν ευχάριστη διάθεση.

3. Σύστημα αντίθετης κολύμβησης

Δημιουργεί ένα ρεύμα νερού ρυθμιζόμενης έντασης το οποίο έρχεται σε αντίθεση με την φορά κολύμβησης και έχει ως αποτέλεσμα την δυνατότητα εκγύμνασης χωρίς την αντίστοιχη ύπαρξη χώρου. Λειτουργεί τηρουμένων των αναλογιών σαν το διάδρομο τρεξίματος.

Real Estate και Κατασκευή